Quản lý nhân viên bán hàng làm sao cho tốt

Đối với bất kể loại hình kinh doanh bán hàng nào thì nhân viên bán hàng chiếm một vai trò quan trọng đến việc thành công của cửa hàng trong đó có mô hình kinh doanh shop thời trang, cửa hàng thời trang. Không thường xuyên có mặt tại cửa hàng nên việc quản lý nhân viên như thế nào là vấn đề đau đầu của hầu hết các chủ cửa hàng kinh doanh.

Một nhân viên bán hàng kinh nghiệm không những là người có thể điều phối được các loại sản phẩm một cách linh hoạt về giá, khuyến mãi mà còn hỗ trợ bạn một cách tích cực trong việc cân đối giữa chi phí và lợi nhuận kinh doanh nữa. Ngoài ra, bán hàng nhiều khi cần có cái duyên, nếu bạn tuyển chọn được nhân viên bán hàng tốt thì công việc kinh doanh của bạn sẽ thuận lợi lên rất nhiều.

Bài viết này chia sẻ một số kinh nghiệm quản lý nhân viên bán hàng cho cửa hàng thời trang. Nhân viên bán hàng đóng vai trò khá quan trọng trong sự thành công của cửa hàng. Vì vậy nên thận trọng trong việc tuyển nhân viên bán hàng.

I. Một số điểm lưu ý khi tuyển nhân viên bán hàng:

1. Về mức lương: Hiện nay, mức lương phổ biến dành cho nhân viên bán hàng cũng như các ngành nghề bán thời gian (part-time) khác là 10.000 đồng/tiếng làm việc. Như vậy, một cửa hàng thời trang nho nhỏ với diện tích nhỏ hơn 20m2 bạn sẽ cần tới khoảng 13 tiếng làm việc (từ 8g30 – 21g30) của nhân viên bán hàng. Một số cửa hàng đông khách vào tầm tan sở (khoảng 16g-19g) thì có thể phải tăng cường thêm 1 nhân viên nữa, vậy có thể thêm 3 tiếng, vậy có thể, chủ cửa hàng thời trang sẽ phải chi ra 160K/ngày, tương đương với khoảng 4.800K/tháng cho nhân viên bán hàng. Tất nhiên, mức này cũng chỉ tương đối và phụ thuộc vào từng cửa hàng thời trang ở các địa điểm khác nhau (mức này tôi tính ở Hà nội, các quận trung tâm. Các quận vùng ven như Bắc Từ Liêm hoặc Hà Đông, hoặc Long Biên, hoặc tỉnh lẻ có thể rẻ hơn).
2. Về giới tính: Thường là nữ. Những nhân viên nam có những lợi thế riêng, nhưng tâm lý chung của khách đến mua hàng thường sẽ thích mua với nhân viên nữ hơn (ít nhất là sẽ không có chuyện đụng chân đụng tay nếu như mặc cả quá đáng, hay chỉ xem không mua). Nhân viên nữ cũng thường tạo cảm giác dễ chiều lòng khách hàng hơn với khách hàng nam, và với khách hàng nữ, nhân viên nữ sẽ tư vấn một các chi tiết, cụ thể và đáng tin hơn là nhân viên nam.
3. Về độ tuổi: Thường là sinh viên làm thêm, độ tuổi dao động từ 18 – 22. Với độ tuổi này, nhân viên bán hàng có lợi thế về độ trẻ trung, ngoại hình ưu nhìn, nhiệt tình, năng động…nhưng đôi khi mải chơi, vô kỷ luật, tư vấn về sản phẩm dịch vụ không chuẩn. Chủ cửa hàng thời trang sẽ thường xuyên phải giải quyết những “ca khó đỡ” như ’em xin nghỉ chiều nay chị nhé’, ‘mai lớp em đi chơi em xin nghỉ nhé’… Độ tuổi này thường dễ tìm, nhưng cũng dễ phải thay thế vì những lý do trên. Đẹp nhất, chọn những đối tượng đã đi làm, và xác định sẽ gắn bó với nghề này. Thường những người này họ sẽ xác định đi làm khoảng vài năm để tích lũy tiền + kinh nghiệm để tự mở cửa hàng của riêng mình.
4. Về tư cách đạo đức: Điều này cực kỳ quan trọng, nhưng lại không có một tiêu chuẩn nào để đo lường, mà chỉ phụ thuộc vào cách nhìn người của chủ cửa hàng. Bạn tôi sau khi đuổi việc một nhân viên bán hàng vì tội không trung thực (tức là bán hàng, nhưng không ghi sổ, đen đủi thay, hôm sau lại chính khách đó đến đổi hàng), vài hôm sau nhân viên đó (có lẽ chắc do áy náy lương tâm) gửi một phong bì có thư + tiền (con số ai cũng giật mình) xin lỗi và hoàn trả. Nếu như trường hợp của bạn tôi, nhân viên bán hàng chỉ lấy tiền của chủ cửa hàng thì thiệt hại chỉ về kinh tế, nhưng nếu như họ lấy của khách hàng (trường hợp bán đắt hơn giá quy định) thì thiệt hại sẽ lớn hơn nhiều.

II. Rủi ro trong việc quản lý nhân viên​:

Chủ cửa hàng thời trang thì thường hay không có mặt ở cửa hàng, nhân viên bán hàng ở cửa hàng sẽ được quyền quyết định rất nhiều thứ. Những nguy cơ có thể xảy ra:

1. Thất thoát hàng hóa: Điều này khó có thể tránh khỏi. Đặc biệt là những cửa hàng thời trang bán nhiều loại mặt hàng. Số lượng hàng hóa trong kho nhiều, lộn xộn sẽ dẫn tới việc không kiểm kê được thường xuyên, những mẫu mã, size còn trong kho nhưng lúc bán hàng không tìm thấy. Lúc đông khách bán nhiều hàng nhân viên không ghi lại kịp (vô tình hoặc cố ý, bán hàng bằng tay, không qua hệ thống đọc mã vạch).
2. Gian lận trong giá bán: Thường các cửa hàng thời trang hay các cửa hàng khác sẽ cho khách hàng mặc cả, khi đó, các nhân viên bán hàng sẽ được chủ cửa hàng cho giao động mức giá mặc cả nhất định (khoảng 10% giá bán). Có nhiều cửa hàng quy định bán đúng giá, nhưng phần lớn là sẽ cho mặc cả (vì tâm lý khách thích mặc cả được đôi chút). Đây chính là chỗ mà nhân viên bán hàng có thể gian lận được đôi chút. Với những sản phẩm quần áo có giá trị nhỏ thì nhân viên bán hàng có thể gian lận 10 – 20K, nhưng nhiều khi có thể lên tới 100 – 200K/ngày. Điều này rất khó tránh khỏi và phần lớn các chủ cửa hàng phải chấp nhận tình trạng này.
3. Tư vấn sai về sản phẩm dịch vụ: Đó là khi nhân viên tư vấn sai công dụng của sản phẩm, khách không thử, hoặc tư vấn sai về các chương trình khuyến mại, chính sách đổi trả của cửa hàng. Khi đó, không có thiệt hại về kinh tế, nhưng sẽ ảnh hưởng nhiều đến uy tín của cửa hàng. Một khách hàng bị tư vấn sai, không vừa lòng thì rất khó để họ quay trở lại mua hàng lần tiếp theo.
4. Bị lừa đảo: Những nhân viên bán hàng mới, hay sinh viên năm nhất thì hầu như tất cả đều sẽ vấp phải ít nhất 1 lần. Mua thuốc đổ nhà vệ sinh, bể phốt, ủng hộ các cháu khuyết tật, bên thuế xuống thu tiền…đến những lừa đảo đổi tiền, trộm điện thoại, hàng hóa của nhân viên bán hàng, cửa hàng, hay khách hàng.
5. Thời gian: Chủ cửa hàng thời trang rất hay phải giải quyết những lần xin phép nghỉ, hoặc nhân viên tự ý đóng cửa hàng đi ăn, đi đâu đó… Ai cũng hiểu bán hàng là đi câu, có lúc ngồi cả ngày không có khách, nhưng ai biết được lúc vừa đóng cửa thì khách lại vào, còn chưa kể đến việc ảnh hưởng đến uy tín cửa hàng.